< PreviousRutger VrielinkPioneering r.vrielink@pioneering.nl06 30 38 65 24Jan SpoelstraProvincie Overijssel jc.spoelstra@overijssel.nl06 10 74 70 68151151JAN SPOELSTRALUIKEN OPENGOOIEN’Ondertussen worden diverse initiatieven ontplooid. Zo onder zoeken we bijvoorbeeld de mogelijkheid om een weg als service te hanteren. In deze situatie blijft de bouwer eigenaar van de weg. Hij legt de weg niet alleen aan maar beheert en onderhoudt deze ook. Hij er is verantwoordelijk voor dat de weg ”het doet” zoals afgesproken. Wij als provincie betalen hem voor het gebruik van de weg. Deze nieuwe werkwijze heeft een grote impact op de rol van de opdrachtnemer en die van de opdrachtgever. De bouwer kijkt niet alleen naar de meest optimale manier van aanleg, maar kijkt ook naar de hele levenscyclus van een weg en de materialen. Ook onderzoekt hij de meest optimale oplossingen voor aanleg, beheer, onderhoud én impact op bereikbaarheid. Bovendien kijk je in een andere context. Natuurlijk moet de weg er goed bijliggen, maar past hij ook in het plaatje van het betreffende landschap? Leg je de weg op een CO2-arme wijze aan? En houd je rekening met de wensen van de omwonenden? Dat betekent dus wel dat je als opdrachtnemer je luiken moet opengooien.’SAMENWERKENDE TEAMS’Een mooi voorbeeld van een nieuwe samenwerkingsvorm tussen opdrachtgever en opdrachtnemer vormen de werkzaamheden aan Kanaal Almelo-De Haandrik. Bij deze klus hebben we als opdracht-gever niet gekeken welke aannemer de werkzaamheden goedkoop kan uitvoeren, maar hebben we gezocht naar een partij die qua bemensing het best aansluit op ons contractteam. Met andere woorden, welk team van professionals kan een opdrachtnemer aan het project toevoegen, zodat de samenwerking ertoe leidt dat een project een succes wordt? Een hechte samenwerking is namelijk de basis voor een goed en duurzaam product. Wil je echt richting partnerships toewerken, dan moet je voor, tijdens en na het proces het gesprek met elkaar aangaan. Elkaar goed in de ogen kijken, de waarheid durven te vertellen, verbeterpunten benoemen en kinder-achtig getouwtrek achterwege laten. Da’s een hele omslag, maar dat zie ik wel goedkomen.’’Veel bedrijven willen graag met ons mee-denken over de manier waarop de markt zich duurzaam kan en moet ontwikkelen’’weg als service’OPDRACHTGEVERSCHAPRUTGER VRIELINKWAAROM IS ERVOOR GEKOZEN OM EEN FINANCIËLE BIJDRAGE TE VRAGEN AAN DE DEELNEMERS?’Omdat we de deelnemers een financiële bijdragen laten betalen, kan Pioneering inmiddels voor 80 procent zelf haar broek ophouden en zijn we voor 20 procent afhankelijk van projectsubsidies. We hebben deze subsidies wel nodig, omdat het tijd kost om partijen te verbinden, over te halen om mee te doen en de voordelen in te laten zien. Die uren kunnen we niet in een businesscase onder-brengen. Zouden we die financiële bijdrage niet vragen, dan konden we als stichting geen projecten opzetten en zouden we niet meer zijn dan een netwerkorganisatie die af en toe events organiseert.’HOE KOMT HET DAT PIONEERING AL RUIM 200 LEDEN TELT? WAT IS HUN TRIGGER?’Aan de ene kant ligt dat denk ik aan de snel veranderende omgeving. Veel organisaties willen wel innoveren, maar weten niet goed hoe, wat en met wie. Aan de andere kant is Pioneering een laagdrempelig netwerk waar je makkelijk op aan kunt haken. Het unieke is dat er ondertussen partijen uit de hele Bouw & Infra-keten aan ons inno-vatienetwerk deelnemen. Niet alleen opdrachtnemers als aannemers, installateurs, architecten, BIM-ers (Business Information Managers), banken, accountants of partijen die gespecialiseerd zijn in bijvoor-beeld ICT, automatisering of Domotica. Maar ook opdrachtgevers als gemeenten, de provincie Overijssel, woningcorporaties en zorgvastgoedpartijen. Hierdoor ontstaat kruisbestuiving om innovatieprojecten een grotere kans van slagen te geven.’DAT GEZEGD HEBBENDE; HOEVEEL PROJECTEN LOPEN ER OP DIT MOMENT?’Er lopen op dit moment ongeveer 20 projecten, verdeeld over de thema’s Innovatieve Processen, High Tech Systemen en Materialen, Duurzaamheid en Innovatieve Toepassingen in de Grond-, Weg- en Waterbouw. Onder die 20 projecten hangen nog weer meer deel-projecten. Een mooi voorbeeld zijn de MDO-labs, waarbij Twentse woningcorporaties, bedrijven en kennisinstellingen op zoek gaan naar de Meest Duurzame Oplossing (MDO) om de circa 80.000 sociale huurwoningen in Twente voor 2050 CO2-neutraal te krijgen. Dit project startte in Twente met 500 woningen, maar ondertussen lopen er al meer dan 40 deelprojecten in heel Oost-Nederland. Dat gaat dus niet alleen heel hard, zo’n project wordt ook uitgerold over een termijn van vele jaren.’153OPDRACHTNEMERSCHAPJAN SPOELSTRAMOTIVATIE IS NIET HET PROBLEEM’Het mooie is dat motivatie in deze sector nooit het probleem is. Als ik om 01.30 uur ’s nachts een collega bel omdat ik een probleem heb, dan weet ik dat hij een half uur later bij me op de stoep staat om het probleem samen met mij op te lossen. Dat is niet alleen aan onze kant zo; de aannemers met wie we werken staan er net zo in. De mensen in onze sector gaan 100 procent voor resultaat. Alleen is motivatie voor het werk niet meer genoeg. Als opdrachtnemer moet je voldoende kennis en personeel aan boord hebben. Technische ontwikkelingen als prefab en 3D-printing moet je als modern bedrijf omarmen. En je moet je onderscheiden van de concurrentie. Dat is een uitdaging, maar biedt ook kansen. Een kans om je als opdrachtnemer te specialiseren en misschien wel samenwerkingen aan te gaan met andere opdrachtnemers uit de keten.’VOORBIJ HET PILOTPROJECT’Ook als provincie staan we voor de nodige uitdagingen. Voor mijn gevoel zitten we in een, ietwat chaotische, tussenfase. Overheden zijn namelijk best bereid om een innovatie in een pilotproject uit te proberen. Wil zo’n innovatie echter echt voet aan de grond krijgen, dan moet je hem niet één keer, maar standaard toepassen en mee laten concurreren met de bestaande opties. Iedereen ziet de nood-zaak hiervan wel in, maar het is lastig om hier een goede invulling aan te geven. Ik zei het al eerder: wat ben je bereid te delen?’Als provincie Overijssel hebben we natuurlijk een taak om in onze eigen werken duurzame innovaties bij de aanleg, het beheer en het onderhoud van wegen en kanalen te stimuleren.Bellen 01:30 uurOPDRACHTGEVERSCHAPRUTGER VRIELINKWAAROM IS DAT EEN VOORDEEL?’Omdat de sector Bouw & Infra wel innoveert en in oplossingen denkt, maar dat dit eigenlijk altijd op projectbasis gebeurt en nooit structureel voor de toekomst. Het gevolg is dat er onvoldoende geld voor onderzoek en productontwikkeling vrij komt. Daardoor zit deze sector in een vicieuze cirkel. Het blijkt moeilijk te zijn om structureel nieuwe ontwikkelingen door te voeren. Iedereen ziet overigens wel in dat het geen zin heeft om op de oude manier door te gaan. Er moet meer worden samengewerkt en daarom ben ik blij dat niet alleen de opdrachtnemers, maar ook de opdrachtgevers het belang van innovaties binnen deze sector inzien.’KUN JE DAAR EEN VOORBEELD VAN GEVEN?’Jazeker. Wat we zien, is dat opdrachtgevers niet meer zoals voor-heen hun bestek ten behoeve van te bouwen wegen, woningen of kanalen volledig uitwerken, en een opdrachtnemer alleen maar kan en mag uitvoeren. Opdrachtgevers gaan juist de dialoog aan met opdrachtnemers om zo te zien welke mogelijkheden er zijn om inno vaties door te voeren en om te ontdekken welke partijen aan kunnen sluiten. Grote opdrachtgevers als de provincie, Rijkswaterstaat, gemeenten en woningcorporaties zien het nut in van innovaties en samenwerkingen, omdat de opgaven rondom klimaatadaptatie, energietransitie en circulaire economie enorm zijn. Daarom stimuleert Pioneering deze dialogen van harte.’’Er is meer sprake van partnerships, want er wordt samen nage-dacht over de beste oplossing en ook hier wordt de aanwezige kennis gedeeld. De opdrachtgever geeft de opdrachtnemer meer vrijheid om het ontwerp een eigen invulling te geven en innovaties door te voeren, maar daar hoort bij dat de opdrachtnemer ook zijn verantwoordelijkheid neemt. We zien steeds meer dat bouwers niet alleen verantwoordelijk zijn voor het bouwen zelf, maar dus ook voor het ontwerpen én het onderhouden. Bij de opdrachtnemers wordt deze verschuiving met gejuich ontvangen, want zij kunnen hun kennis op het gebied van innovaties nu optimaal terug laten komen in hun werkzaamheden. Doordat de afgelopen jaren steeds vaker het beheer en onderhoud van een bouwproject voor een langere periode wordt mee gegund, gaan opdrachtnemers vooraf nog beter over het hele bouwtraject nadenken, aangezien de potentiële cashflow voor continuïteit van de organisatie zorgt.’Wat levert zo’n dialoog tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers op?dialoog155OPDRACHTNEMERSCHAPJAN SPOELSTRADUURZAME BEWEGING IS IN GANG GEZET’Toch ben ik positief. De weg naar meer samenwerking is ingezet, per project kijken we wat het beste en meest duurzame product is. We praten met opdrachtnemers over manieren om een verduur-zamingsslag te maken, bijvoorbeeld door asfaltmolens te ontwik-kelen die op meer duurzame energie werken. En we ontwerpen een selectiemechanisme waarmee partijen zich kunnen onderscheiden op specialisatie en kwaliteit, in plaats van sec op prijs. Wat mij betreft heeft de provincie de kennis, ambitie, schaal en de samen-werkingspartners om deze duurzame beweging in gang te krijgen en te houden. Hierbij is het wel belangrijk dat we de wind in de zeilen houden, want er is behoorlijke haast geboden.’ ’De weg naar meer samenwerking is ingezet, per project kijken we wat het beste en meest duurzame product is.’ WILT U MEER TE WETEN KOMEN OVER DE MANIER WAAROP DE EENHEID WEGEN EN KANALEN GAAT VERDUURZAMEN? OF WILT IN CONTACT KOMEN MET JAN SPOELSTRA? DAN KUNT U HEM MAILEN VIA JC.SPOELSTRA@OVERIJSSEL.NL.OPDRACHTGEVERSCHAPRUTGER VRIELINKDAT KLINKT SUPER! WAAR STAAT DE SECTOR BOUW & INFRA IN OOST-NEDERLAND OVER VIJF JAAR?’Ik denk dat we over vijf jaar heel grote stappen hebben gemaakt richting een mooie, duurzaam gebouwde omgeving in Oost-Nederland. Op dit moment zitten we middenin de transitie van margetoevoeging naar waardetoevoeging. Waar vroeger vooral economische winst het uitgangspunt was, zie je nu dat de kanteling naar waardetoevoeging richting energietransitie, klimaatadaptatie en circulaire economie is ingezet. Opdracht-nemers hebben de mogelijkheid zich te onderscheiden in waar ze goed in zijn en er worden ook steeds meer samenwerkingen aangegaan om op een slimme en duurzame manier te bouwen. Ik verwacht een enorme vlucht in de toepassing van nieuwe technologieën en duurzame innovatiepakketten, zodat steeds vaker grootschalige en meerjarige bouwstromen ontstaan in plaats van kleine projecten.’TENSLOTTE, ZIE JIJ RAAKVLAKKEN TUSSEN PIONEERING EN WAARDEMAKERS?’Waardemakers richten zich op een breder terrein dan alleen bouw. Daardoor kunnen ze andere cross-overs maken. Sowieso vind ik dat Pioneering en Waardemakers elkaar mooi aanvullen. Hoe meer net werken worden ontplooid en hoe actiever die zijn, hoe meer kruisbestuivingen er ontstaan en hoe groter de kans dat we de maatschappelijke opgaven samen kunnen oppakken. Zowel bij Pioneering als bij Waardemakers zijn partijen aangesloten die enthousiast en energiek de uitdaging aangaan en hun nek durven uit te steken. Of ze nu Pionier of Waardemaker heten, het gaat erom dat we deze partijen faciliteren en ondersteunen, zodat ze samen een boost kunnen geven aan de realisatie van de brood-nodige innovaties in onze provincie.’KIJK VOOR MEER INFORMATIE OVER PIONEERING OP WWW.PIONEERING.NL. WILT U IN CONTACT KOMEN MET RUTGER VRIELINK? DAN KUNT U HEM MAILEN VIA R.VRIELINK@PIONEERING.NL.157OPDRACHTNEMERSCHAP159NOTITIESNext >